O ρόλος της οικογένειας στην ανάπτυξη των παιδιών

Πώς επηρεάζει η οικογένεια την ανάπτυξη και τη διαμόρφωση του χαρακτήρα των παιδιών;

Το ανθρώπινο περιβάλλον παίζει τεράστια σημασία στην ανάπτυξη ενός παιδιού. Όπως είναι φυσικό, δεν έχουμε γεννηθεί γνωρίζοντας πώς να συμπεριφερόμαστε μέσα σε ένα κοινωνικό σύνολο. Για τον λόγο αυτό μαθαίνουμε πολλές από τις συμπεριφορές από το περιβάλλον γύρω μας καθώς αναπτυσσόμαστε. Για τους περισσότερους από εμάς η μάθηση ξεκινά μέσα από την οικογένειά μας!

Η μάθηση έρχεται μέσα από πολλούς τρόπους. Κάποιες φορές ένα παιδί μαθαίνει απλώς λέγοντάς του και εξηγώντας του πράγματα. Ωστόσο, ο πιο συνήθης τρόπος να μάθει είναι μέσα από την παρατήρηση της καθημερινής ζωής. Η μάθηση και η κοινωνικότητα ενός παιδιού επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από την οικογένειά του μιας και αποτελεί την κύρια κοινωνική ομάδα.

Το παιδί αναπτύσσεται σωματικά, συναισθηματικά, κοινωνικά αλλά και πνευματικά. Ας κάνουμε μαζί μια αναλογία: αν για παράδειγμα χτίζαμε ένα κτίριο θα θέλαμε να είμαστε σίγουροι ότι η βάση του θα είναι γερή ώστε να στηρίζει το υπόλοιπο κτίριο δυνατό και ακλόνητο για τα επόμενα χρόνια. Αν η βάση δεν είναι γερή, τότε το κτήριο θα έχει πρόβλημα να μείνει σταθερό από μόνο του. Έτσι συμβαίνει και με τους ανθρώπους, αν οι βάσεις μας δεν είναι γερές, βρίσκουμε δυσκολίες στο να έχουμε επιτυχημένες σχέσεις με τους άλλους αλλά και με τον εαυτό μας. Έτσι λοιπόν η οικογένεια αποτελεί θεμέλιο λίθο για την ανάπτυξη ενός παιδιού και είναι υπεύθυνη για τις αξίες, τις δεξιότητες, την κοινωνικοποίηση και την ασφάλειά του:

Αξίες:

Ως αξίες εννοούμε το να κατανοούμε γενικά τι είναι σωστό και τι είναι λάθος. Ως κοινωνία έχουμε κανόνες και αξίες που λειτουργούν συνδυαστικά με τις προσωπικές μας αξίες και κανόνες.

Τα παιδιά λειτουργούν ως σφουγγάρια απορροφώντας ό,τι βλέπουν γύρω τους και κάποιες φορές ξεχνάμε ότι μας παρατηρούν όλη την ώρα.  Ως σύνολο συμφωνούμε και επιθυμούμε να μοιραστούμε με τα παιδιά μας αξίες σεβασμού, συμπόνιας, δικαιοσύνης και ευθύνης.

Ένας καλός τρόπος να διδάξουμε τα παιδιά  τις ανθρώπινες αξίες είναι να συζητήσουμε μαζί τους τη σημασία των υγιών και μη αξιών.  Ακόμη και όταν το παιδί μας είναι μικρό, καλό είναι να του δίνουμε κάποιες ευθύνες όπως το καθάρισμα του τραπεζιού. Μέσα από αυτές θα μάθουν τη σημασία αυτών των αξιών. Συμπληρωματικά, εξηγώντας τη σημασία των αξιών μαθαίνουμε στα παιδιά μας τη σημασία των συνεπειών.

Δεξιότητες:

Από τη στιγμή που το παιδί γεννιέται μαθαίνει να αναπτύσσει κινητικές, γλωσσικές, γνωστικές και συναισθηματικές δεξιότητες.

Όσον αφορά τις κινητικές δεξιότητες, είναι κατά κύριο λόγο ευθύνη της οικογένειας η διδασκαλία αυτών των δεξιοτήτων. Το παιδί θα μάθει πώς να στέκεται, πώς να περπατά, πώς να σκαρφαλώνει ή πώς να κρατά ένα κουτάλι με τη βοήθειά μας. Μπορεί στους ενήλικες να φαίνονται απλά αλλά είναι δεξιότητες που χρειάζεται να διδαχθούν σε πολύ νεαρή ηλικία. Οι δεξιότητες αυτές ενισχύουν την ανεξαρτησία του παιδιού η οποία είναι πολύ σημαντική για την ανάπτυξή του.

Και η ανάπτυξη των γλωσσικών δεξιοτήτων είναι άλλη μια ουσιαστική ευθύνη της οικογένειας. Αν δεν μιλήσουμε στο παιδί και δεν του διδάξουμε τη γλώσσα δεν θα μάθει ποτέ να μιλά.

Τέλος, οι συναισθηματικές δεξιότητες είναι πολύ σημαντικές στην ανάπτυξη ενός παιδιού καθώς θα το βοηθήσουν να έχει συμπάθεια και συμπόνια προς τους άλλους αντιμετωπίζοντας τα καλά και τα κακά που θα έρθουν στη ζωή του. Για να διδάξουμε τα παιδιά συναισθηματικές δεξιότητες χρειάζεται να ξεκινήσουμε από όταν είναι μωρά μαθαίνοντάς τους να χαμογελούν. Όταν μεγαλώσουν λιγάκι τους εξηγούμε τη σημασία του να μοιράζονται.

Κοινωνικοποίηση

Όταν το μωρό έρθει στο σπίτι για πρώτη φορά, η οικογένεια θα είναι η κοινωνική του ομάδα με τους γονείς να είναι οι πρώτοι του δάσκαλοι.

Το τι θα μάθει το παιδί από τη μεταξύ μας αλληλεπίδραση θα είναι και αυτό που θα κουβαλά για την υπόλοιπη ζωή του και βάσει των οποίων θα αντιμετωπίζει και τους υπόλοιπους. Μέσω αυτής της κοινωνικοποίησης με την οικογένεια το παιδί θα μάθει πώς να εμπιστεύεται, πώς να αναζητά τη φιλία και να πώς να βρίσκει άνεση με τους άλλους ανθρώπους.

Ασφάλεια

Τα παιδιά παίρνουν την πρώτη αίσθηση της ασφάλειας μέσα από την οικογένειά . Σε αυτή θα στηριχθούν για να ικανοποιήσουν βασικές ανάγκες όπως αυτές του φαγητού, του ρουχισμού, της στέγης. Αυτό το ασφαλές περιβάλλον είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξή του.  Ως γονείς είναι σημαντικό να δίνουμε στα παιδιά μια συνέπεια και ένα πρόγραμμα τα οποία θα τα βοηθήσουν να αναπτύξουν αυτό το αίσθημα της ασφάλειας. Αν τηρούμε έναν προγραμματισμό μες στην ημέρα τα παιδιά θα γνωρίζουν ότι τη συγκεκριμένη ώρα θα φάνε, θα κάνουν μπάνιο, θα κοιμηθούν κτλ.

Πηγή: https://www.all4kids.org/news/blog/the-role-of-family-in-child-development/

VI-21122-NOVALAC-3/2021